Danh sách các loại bánh truyền thống miền Bắc

Ẩm thực truyền thống luôn là một phần quan trọng trong văn hóa của mỗi vùng miền. Miền Bắc Việt Nam nơi nổi tiếng với những món ăn đậm đà hương vị mà còn là nơi hội tụ của vô vàn loại bánh truyền thống độc đáo. Trong bài viết này, Tâm Cook – Pate cột đèn Hải Phòng sẽ cùng bạn khám phá danh sách các loại bánh truyền thống miền Bắc, mang đậm hương vị quê hương và chứa đựng những giá trị văn hóa lâu đời.

Các loại bánh truyền thống miền Bắc gắn liền với tuổi thơ

Cùng Tâm Cook – pate cột đèn Hải Phòng tổng hợp lại các loại bánh truyền thống miền Bắc gắn liền với tuổi thơ mỗi người dưới đây nhé:

Bánh cốm 

Nhắc đến các loại bánh truyền thống miền Bắc, không thể bỏ qua bánh cốm – đặc sản gắn liền với mùa thu Hà Nội. Lớp vỏ cốm xanh mướt ôm trọn phần nhân đậu xanh ngọt bùi, hòa quyện cùng sợi dừa thơm béo. Chiếc bánh vuông vức không chỉ hấp dẫn bởi màu sắc mà còn mang ý nghĩa sâu sắc trong các dịp trọng đại.

Bánh cốm Hàng Than từ lâu đã trở thành biểu tượng của ẩm thực Hà thành, xuất hiện trong lễ cưới như lời chúc phúc bền chặt cho đôi uyên ương. Hình ảnh chiếc bánh gói lá chuối, buộc lạt đỏ, gợi lên sự gắn kết, viên mãn. Vị dẻo thơm của cốm non, kết hợp với vị bùi béo của nhân bánh, tạo nên một thức quà đặc biệt mà du khách không thể bỏ lỡ khi ghé thăm Hà Nội.

Bánh cuốn 

Là một trong những các loại bánh truyền thống miền Bắc, bánh cuốn nổi tiếng với lớp vỏ mỏng mềm làm từ bột gạo hấp, cuốn cùng nhân thịt băm và mộc nhĩ. Khi thưởng thức, bánh thường được chấm với nước mắm pha nhạt, đôi khi thêm tinh dầu cà cuống để dậy mùi thơm đặc trưng.

Bánh cuốn phổ biến ở Hà Nội mà còn có nhiều biến tấu độc đáo tại các địa phương: bánh cuốn Thanh Trì mềm dai, bánh cuốn trứng Lạng Sơn béo ngậy, bánh cuốn Hải Dương đậm đà hay bánh cuốn Phủ Lý ăn kèm chả nướng. Dù ở đâu, món ăn này vẫn giữ được nét tinh tế và hấp dẫn riêng, phù hợp để thưởng thức vào bất kỳ thời điểm nào trong năm.

Bánh gio mật dẻo thơm vị quê hương

Bánh gio (hay còn gọi là bánh tro) là một trong những các loại bánh truyền thống miền Bắc mang đậm nét mộc mạc, giản dị. Điểm đặc trưng của bánh nằm ở màu vàng trong suốt như hổ phách và vị dẻo mát đặc trưng.

• Nguyên liệu chính để làm bánh gio là gạo nếp ngâm với nước tro được lọc kỹ từ tro của các loại cây như rơm nếp, vỏ đậu hay lá xoan. 
• Công đoạn ngâm gạo quyết định độ trong của bánh, đòi hỏi sự tinh tế và kinh nghiệm của người làm. 
• Bánh được gói trong lá chít, luộc kỹ cho đến khi chuyển màu vàng óng, giữ được hương thơm tự nhiên và loại bỏ vị hăng của tro. 
• Khi thưởng thức, bánh thường được chấm với mật mía, tạo nên sự hòa quyện giữa vị dẻo, thơm, ngọt thanh tao. 

Những địa phương nổi tiếng với bánh gio ngon có thể kể đến Phủ Từ hay Yên Thái, nơi lưu giữ bí quyết làm bánh truyền thống qua nhiều thế hệ.

Bánh khúc 

Nhắc đến các loại bánh truyền thống miền Bắc, không thể không kể đến bánh khúc – món bánh dân dã gắn liền với những ngày đông se lạnh của Hà Nội. Bánh thường xuất hiện nhiều vào mùa rau khúc (tháng 2, tháng 3 âm lịch), bởi đây là nguyên liệu chính tạo nên hương vị đặc trưng của món bánh.

Lá khúc được hái lúc sớm mai, giã nhuyễn rồi trộn với bột gạo để làm vỏ bánh. Nhân bánh gồm đậu xanh đồ chín, giã mịn, kết hợp với thịt lợn mỡ và hạt tiêu, tạo nên hương vị béo bùi, thơm nồng. Bánh khúc được hấp chín, thường ăn nóng, dẻo thơm hấp dẫn. 

Hình ảnh những người bán bánh đội thúng trên đầu, rao vang khắp phố phường Hà Nội: “Ai bánh khúc nóng đây!” đã trở thành một phần ký ức đẹp của nhiều thế hệ.

Bánh đúc lạc 

Trong số các loại bánh truyền thống miền Bắc, bánh đúc lạc luôn được nhắc đến như một món quà quê mộc mạc, gắn bó với bao thế hệ. Không cầu kỳ trong nguyên liệu, bánh được làm từ bột gạo pha với nước vôi trong, tạo nên độ giòn, mịn đặc trưng. Khác với bánh đúc miền Nam có độ dẻo của bột năng, bánh đúc lạc miền Bắc lại có độ chắc và mát, ăn kèm tương bần để tăng thêm vị đậm đà.

Điểm nhấn của bánh là những hạt lạc rang thơm bùi, hòa quyện trong lớp bột trắng ngà, khiến mỗi miếng bánh trở nên hấp dẫn. Để có được mẻ bánh ngon, người làm phải khéo léo khuấy bột liên tục, giữ lửa vừa đủ để bánh không vón cục hay bị khê. Dù đơn giản nhưng hương vị của bánh đúc lạc vẫn đủ sức làm người ta xao xuyến, nhất là khi nhớ về những buổi chợ quê ngày xưa.

Bánh gai dẻo thơm vị truyền thống

Bánh gai là một trong những món ngon tiêu biểu trong các loại bánh truyền thống miền Bắc, được nhiều người yêu thích nhờ hương vị ngọt bùi, thơm ngậy. Chiếc bánh có màu đen bóng mịn nhờ vào lá gai được luộc chín, giã nhuyễn rồi trộn cùng bột nếp, tạo nên lớp vỏ mềm dẻo, dai ngon.

Nhân bánh là sự kết hợp hài hòa giữa đậu xanh nghiền mịn, dừa nạo, bí đao, đôi khi có thêm mỡ lợn thái nhỏ để tăng độ béo ngậy. Tất cả được gói khéo léo trong lớp lá chuối khô, giúp bánh giữ được độ ẩm và mùi thơm đặc trưng. 

Không chỉ là món quà quê bình dị, bánh gai còn được dùng làm quà biếu trong những dịp lễ tết. Những địa phương nổi tiếng với món bánh này có thể kể đến bánh gai Tứ Trụ (Thanh Hóa), bánh gai Ninh Giang (Hải Dương) và bánh gai làng Giá (Hoài Đức, Hà Nội).

Bánh trôi – Bánh chay

Nhắc đến các loại bánh truyền thống miền Bắc, không thể bỏ qua bánh trôi – bánh chay, hai món bánh gắn liền với ngày Tết Hàn thực (mùng 3/3 âm lịch). Những viên bánh nhỏ trắng tròn mang ý nghĩa tượng trưng cho sự đoàn viên mà còn thể hiện nét tinh tế trong văn hóa ẩm thực người Việt.

Bánh trôi được làm từ bột gạo nếp, nhân bên trong là đường phên cắt nhỏ. Khi luộc chín, bánh nổi lên, vỏ trong mịn màng, cắn vào thấy nhân tan chảy ngọt ngào. Bánh chay cũng từ bột nếp nhưng có nhân đậu xanh nghiền mịn, thường được dọn trong bát nước sánh nấu từ bột sắn, thoảng hương hoa bưởi. 

Sự kết hợp giữa vị dẻo của bột, béo bùi của nhân và mát dịu của nước đường tạo nên món bánh hấp dẫn, thanh tao.

Bánh tẻ 

Bánh tẻ là một trong những món ăn tiêu biểu trong các loại bánh truyền thống miền Bắc, đặc biệt phổ biến ở các vùng như Bắc Ninh, Hưng Yên, Hà Nội. Nhiều nơi còn gọi bánh tẻ là bánh răng bừa do hình dáng giống chiếc răng bừa trong nông nghiệp.

Bánh được làm từ bột gạo tẻ, nhân gồm thịt lợn băm nhỏ trộn với mộc nhĩ, hành khô, tiêu xay để tạo độ thơm. Hỗn hợp này được gói gọn trong lớp lá dong hoặc lá chuối, sau đó đem luộc chín. Khi bóc bánh, lớp vỏ trắng mềm dẻo hòa quyện cùng nhân đậm đà, béo ngậy, mang lại cảm giác vừa quen thuộc, vừa hấp dẫn.

Những địa phương nổi tiếng với bánh tẻ có thể kể đến bánh tẻ làng Chờ (Bắc Ninh), bánh tẻ Phú Nhi (Sơn Tây, Hà Nội) hay bánh răng bừa Phụng Công (Hưng Yên). Ngoài bánh nhân thịt truyền thống, hiện nay còn có bánh nhân đỗ xanh dành cho những người ăn chay.

Ẩm thực truyền thống của miền Bắc Việt Nam là một kho tàng vô giá, nơi lưu giữ những giá trị văn hóa lâu đời và tinh tế của dân tộc. Các loại bánh truyền thống là món ăn mà còn là biểu tượng của hồn quê, là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa thế hệ này với thế hệ khác.

Hy vọng bài viết này đã giúp bạn đọc có cái nhìn tổng quan về danh sách các loại bánh truyền thống miền Bắc. Dù bạn là người con của miền Bắc hay chỉ là du khách muốn khám phá ẩm thực Việt Nam, hãy một lần thưởng thức những chiếc bánh này để cảm nhận được hương vị đặc trưng và nét đẹp văn hóa của vùng đất này.